| 1. |
સામાજિક માનવશાસ્ત્રનું સૌ પ્રથમ નામાભિધાન કોણે અને ક્યારે કર્યું ? |
| A. | ઇવાન્સ પ્રિચાર્ડ - 1908 |
| B. | જેમ્સ ફ્રેઝર - 1908 |
| C. | હોવેલ – 1908 |
| D. | ક્રોબર - 1908 |
| Answer» B. જેમ્સ ફ્રેઝર - 1908 | |
| 2. |
એક વિજ્ઞાન તરીકે માનવશાસ્ત્રનો ઉદ્ભવ ડાર્વિનના ક્યા સિદ્ધાંતમાં રહેલા છે ? |
| A. | પ્રકાશ પરાવર્તન |
| B. | ગુરુત્વાકર્ષણ |
| C. | ઉત્ક્રાંતિવાદ |
| D. | એક પણ નહીં |
| Answer» C. ઉત્ક્રાંતિવાદ | |
| 3. |
" માનવશાસ્ત્ર એ માનવીના જૂથો,તેનાં વર્તનો અને સર્જનોનો અભ્યાસ કરતું વિજ્ઞાન છે."....કોના મતાનુસાર ? |
| A. | ડૉ.સંગવે |
| B. | ડૉ.હોબેલ |
| C. | ક્રોબર |
| D. | ડૉ.ચાર્લ્સ |
| Answer» C. ક્રોબર | |
| 4. |
સામાજિક માનવશાસ્ત્રની આગવી સંશોધન પધ્ધતિ [ અભ્યાસ પધ્ધતિ ] શેના ઉપર આધારિત છે ? |
| A. | ધારણા |
| B. | ગ્રંથાલય |
| C. | અનુમાન |
| D. | ક્ષેત્ર નિરિક્ષણ |
| Answer» D. ક્ષેત્ર નિરિક્ષણ | |
| 5. |
‘ Anthropos ’ અને ‘logos’ આ બે શબ્દો કઈ ભાષાના છે ? |
| A. | ગ્રીક |
| B. | જર્મન |
| C. | અંગ્રેજી |
| D. | ગુજરાતી |
| Answer» A. ગ્રીક | |
| 6. |
ભૂતકાલીન બનાવો,પ્રક્રિયાઓ કે ઘટનાઓને લગતી માહિતી એટલે...... |
| A. | ઐતહાસિક માહિતી |
| B. | અવૈજ્ઞાનિક માહિતી |
| C. | વર્તમાન માહિતી |
| D. | એક પણ નહીં |
| Answer» A. ઐતહાસિક માહિતી | |
| 7. |
કોઈ બે વિભિન્ન સમાજો,સંસ્થાઓ અને સંસ્કૃતિ વચ્ચેની સામ્યતા અને ભિન્નતા શોધવા માટેની અભ્યાસ પધ્ધતિ.. |
| A. | પ્રયોગ પદ્ધતિ |
| B. | કાર્યાત્મ્ક પદ્ધતિ |
| C. | તુલનાત્મક પદ્ધતિ |
| D. | આપેલ તમામ |
| Answer» C. તુલનાત્મક પદ્ધતિ | |
| 8. |
“ સમગ્ર સમાજનું રચનાતંત્ર કાર્યાત્મક એકતા ધરાવે છે .”....એવું દર્શાવનાર સામાજિક માનવશાસ્ત્રી.... |
| A. | રેડક્લિફ બ્રાઉન |
| B. | વેસ્ટર માર્ક |
| C. | ડોન માર્ટિંડલ |
| D. | જહોન્સન |
| Answer» A. રેડક્લિફ બ્રાઉન | |
| 9. |
પુરાતત્વશાસ્ત્રીય પદ્ધતિની મદદથી ગુજરાતના ક્યા સ્થળેથી સીન્ધુખીણની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતાના અવશેષો મળે છે? |
| A. | હડપ્પા |
| B. | લોથલ |
| C. | પાટણ |
| D. | મોહેંજો દડો |
| Answer» B. લોથલ | |
| 10. |
સામાજિક માનવશાસ્ત્રનું જ્ઞાન કઈ સમસ્યાઓના નિવારણમાં ઉપયોગી બને છે ? |
| A. | જાતિવાદની સમસ્યા |
| B. | ઔદ્યોગિક સમસ્યા |
| C. | યુધ્ધ્કાલીન સમસ્યા |
| D. | આપેલ તમામ |
| Answer» B. ઔદ્યોગિક સમસ્યા | |
| 11. |
સામાજિક માનવશાસ્ત્રના મુખ્ય ઉદે્શ્ય ..... .... |
| A. | સૈદ્ધાંતિક |
| B. | સૈદ્ધાંતિક અને વ્યવહારલક્ષી બંને |
| C. | વ્યવહારલક્ષી |
| D. | એક પણ નહીં |
| Answer» B. સૈદ્ધાંતિક અને વ્યવહારલક્ષી બંને | |
| 12. |
‘ સામાજિક માનવશાસ્ત્ર રાષ્ટ્રીય ચારિત્ર્ય ઘડવામાં ઉપયોગી થાય છે ’... આ અંગેના નવા અભ્યાસ ક્ષેત્રની શરૂઆત કરનાર સામાજિક માનવશાસ્ત્રી કોણ હતા ? |
| A. | ઈવાન્સ પ્રિચાર્ડ |
| B. | શ્રીમતી રૂથ બેનીડીકટ |
| C. | જેકબ્સ અને સ્ટર્ન |
| D. | રેમંડ ફર્થ |
| Answer» B. શ્રીમતી રૂથ બેનીડીકટ | |
| 13. |
ભારતમાં માનવશાસ્ત્રનો ઉદ્ભવ અને વિકાસ કોની દેણગી છે ? |
| A. | પશ્ચિમી |
| B. | કુદરતી |
| C. | પૂર્વની |
| D. | દક્ષિણની |
| Answer» A. પશ્ચિમી | |
| 14. |
ભારતીય માનવશાસ્ત્ર કેટલી સદીનો ઈતિહાસ ધરાવે છે ? |
| A. | એક |
| B. | બે |
| C. | ત્રણ |
| D. | ચાર |
| Answer» B. બે | |
| 15. |
ભારતમાં સામાજિક માનવશાસ્ત્ર માટે ઈ.સ.1920થી ઈ.સ.1949નો સમયગાળો ક્યા તબક્કા તરીકે ઓળખાય છે ? |
| A. | વિકાસના રચનાત્મક તબક્કા |
| B. | આરંભિક તબક્કા |
| C. | વિભેદનનો તબક્કો |
| D. | અંતિમ તબક્કા |
| Answer» A. વિકાસના રચનાત્મક તબક્કા | |
| 16. |
ડૉ.એલ.પી.વિદ્યાર્થી ભારતમાં સામાજિક માનવશાસ્ત્ર માટે સ્વાતંત્ર્ય પ્રાપ્તિ બાદ ઈ.સ.1950થી પછીનો સમયગાળો ક્યા તબક્કા તરીકે ઓળખાવે છે ? |
| A. | વિકાસના તબક્કા |
| B. | આરંભિક તબક્કા |
| C. | ઉદ્ભવનો તબક્કો |
| D. | વિશ્લેષણ તબક્કા |
| Answer» D. વિશ્લેષણ તબક્કા | |
| 17. |
ઇંગ્લેન્ડની લિવરપુલ યુનિવર્સીટીમાં કોને અને ક્યારે સામાજિક માનવશાસ્ત્રના માનદ્ પ્રોફેસર બનાવવામાં આવ્યા ત્યારથી આ વિષયને સામાજિક સ્વીકૃતિ મળી ? |
| A. | અંનતક્રિશ્ન ઐયર-1920 |
| B. | સર જેમ્સ ફ્રેઝર-1908 |
| C. | સર વિલિયમ જોન્સ-1774 |
| D. | એડવર્ડ ટાયરેલ લીથ -1886 |
| Answer» B. સર જેમ્સ ફ્રેઝર-1908 | |
| 18. |
કોણે અને ક્યારે ‘એશિયાટીક સોસાયટી ઓફ બંગાળ’ની સ્થાપના કરી ? |
| A. | અંનતક્રિશ્ન ઐયર-1920 |
| B. | સર જેમ્સ ફ્રેઝર-1908 |
| C. | સર વિલિયમ જોન્સ-1774 |
| D. | એડવર્ડ ટાયરેલ લીથ -1886 |
| Answer» C. સર વિલિયમ જોન્સ-1774 | |
| 19. |
બંગાળની આદિજાતિઓ અને જ્ઞાતિઓ પર ક્યા માનવવિજ્ઞાનીએ અભ્યાસ કર્યો જેનું ચાર ગ્રથોમાં પ્રકાશન થયું ? |
| A. | ડૉ.એસ.સી.રોય |
| B. | સર જેમ્સ ફ્રેઝર |
| C. | હર્બર્ટ રીઝલે |
| D. | ડૉ.અનંતક્રિશ્ન ઐયર |
| Answer» C. હર્બર્ટ રીઝલે | |
| 20. |
એસ.સી.રોયે રાંચીથી ઈ.સ.1921માં ક્યુ સામયિક શરુ કર્યું ? |
| A. | જર્નલ ઓફ એશિયાટિક સોસાયટી |
| B. | જર્નલ ઓફ એન્થ્રોપોલોજીક સોસાયટી |
| C. | “ મેન ઇન ઇન્ડિયા ” |
| D. | જર્નલ ઓફ મીથિક સોસાયટી |
| Answer» C. “ મેન ઇન ઇન્ડિયા ” | |
| 21. |
“ભારતમાં જ્ઞાતિવ્યવસ્થાનો જાતીય આધાર”-વિષય પર 1924 માં હાર્વર્ડ યુનિવર્સીટીમાંથી પીએચ.ડી.ની પદવી મેળવનાર ભારતીય માનવશાસ્ત્રી...... |
| A. | ડૉ.અનંતક્રિશ્ન ઐયર |
| B. | ડૉ.બી.એસ.ગુહા |
| C. | ડૉ.એમ.એન.શ્રીનિવાસ |
| D. | ડૉ.એસ.સી.રોય |
| Answer» B. ડૉ.બી.એસ.ગુહા | |
| 22. |
ક્યા ભારતીય સમાજશાસ્ત્રીએ “ દક્ષિણ ભારતના કૂર્ગ લોકોમાં ધર્મ અને સમાજ ”ના અભ્યાસમાં રચના-કાર્યવાદી અભિગમ અપનાવ્યો,જે તેમનો અભ્યાસ પ્રશિષ્ટ કૃતિ તરીકે પ્રખ્યાત બન્યો છે ? |
| A. | ડૉ.અનંતક્રિશ્ન ઐયર |
| B. | ડૉ.બી.એસ.ગુહા |
| C. | ડૉ.એમ.એન.શ્રીનિવાસ |
| D. | ડૉ.એસ.સી.રોય |
| Answer» C. ડૉ.એમ.એન.શ્રીનિવાસ | |
| 23. |
ઘણાં વિદ્વાનો ક્યા બે સામાજિક વિજ્ઞાનોને ‘ જોડકી બહેનો’ તરીકે ઓળખાવે છે ? |
| A. | રાજ્યશાસ્ત્ર અને સામાજિક માનવશાસ્ત્ર |
| B. | અર્થશાસ્ત્ર અને સામાજિક માનવશાસ્ત્ર |
| C. | ઈતિહાસ અને સામાજિક માનવશાસ્ત્ર |
| D. | સમાજશાસ્ત્ર અને સામાજિક માનવશાસ્ત્ર |
| Answer» D. સમાજશાસ્ત્ર અને સામાજિક માનવશાસ્ત્ર | |
| 24. |
સામાજિક માનવશાસ્ત્ર અન્ય ક્યા સામાજિક વિજ્ઞાન સાથે સંબંધ ધરાવે છે ? |
| A. | રાજ્યશાસ્ત્ર |
| B. | અર્થશાસ્ત્ર |
| C. | ઈતિહાસ |
| D. | ઉપરોક્ત તમામ |
| Answer» D. ઉપરોક્ત તમામ | |
| 25. |
ક્યા તફાવતથી જ એક સામાજિક વિજ્ઞાન અન્ય સામાજિક વિજ્ઞાનોથી જુદું પડે છે ? |
| A. | દ્રષ્ટીબિંદુના |
| B. | અભ્યાસ્વસ્તુના |
| C. | અભ્યાસ પદ્ધતિના |
| D. | કાર્યક્ષેત્રના |
| Answer» A. દ્રષ્ટીબિંદુના | |
| 26. |
ક્યા બ્રિટીશ માનવશાસ્ત્રીએ સુદાનના ન્યુઅર [ NUER ] જાતિના પશુપાલકોનો સામાજિક માનવશાસ્ત્રીય અભ્યાસ રચનાતંત્રીય ખ્યાલથી કર્યો છે ? |
| A. | બ્રોનિસ્લાવ મેલિનોવ્સ્કી |
| B. | એ.આર.રેડક્લિફ-બ્રાઉન |
| C. | ઇવાન્સ પ્રિચાર્ડ |
| D. | ટાયલર એડવર્ડ બી. |
| Answer» C. ઇવાન્સ પ્રિચાર્ડ | |
| 27. |
સામાજિક માનવશાસ્ત્રી ટાયલર એડવર્ડ બી.તેમના ક્યા પુસ્તકમાં સંસ્કૃતિ અંગેનો અર્થ પ્રસ્તુત કર્યો છે ? |
| A. | The Scheduled Tribes |
| B. | સામાજિક માનવશાસ્ત્ર |
| C. | સોશિયલ એન્થ્રોપોલોજી |
| D. | પ્રીમીટીવ કલ્ચર |
| Answer» D. પ્રીમીટીવ કલ્ચર | |
| 28. |
પંડિત જવાહરલાલ નહેરુએ આદિવાસીઓ માટે આપેલા પાંચ સિદ્ધાંતોમાં સુગ્રથનની નીતિ અપનાવેલી હતી,જે સિદ્ધાંતો કઈ રીતે ઓળખાય છે ? |
| A. | અલગતા |
| B. | ગતિશીલ |
| C. | પંચશીલ |
| D. | વિકાસશીલ |
| Answer» C. પંચશીલ | |
| 29. |
“ સંસ્કૃતિ એટલે જ્ઞાન,માન્યતાઓ,કળા,નીતિમત્તા,કાનૂન,રીવાજ તેમજ સમાજના સભ્ય તરીકે માનવીએ પ્રાપ્ત કરેલી કોઇપણ બીજી ક્ષમતાઓ અને ટેવોનો સમગ્ર સંકુલ. ”...એવી વ્યાખ્યા કોણે આપી ? |
| A. | ટાયલર એડવર્ડ બી. |
| B. | બ્રોનિસ્લાવ મેલિનોવ્સ્કી |
| C. | ઇવાન્સ પ્રિચાર્ડ |
| D. | એ.આર.રેડક્લિફ-બ્રાઉન |
| Answer» A. ટાયલર એડવર્ડ બી. | |
| 30. |
કોણ, સંસ્કૃતિમાં રિવાજો,પ્રથાઓ,મૂલ્યો,લોકાચાર,માન્યતાઓ,ઉત્સવો,તહેવારો,વિધિઓ ,કળા,વિચાર,ભૌતિકવસ્તુઓ વગેરેનો સમાવેશ કરે છે ? |
| A. | ટાયલર એડવર્ડ બી. |
| B. | બ્રોનિસ્લાવ મેલિનોવ્સ્કી |
| C. | ઇવાન્સ પ્રિચાર્ડ |
| D. | એ.આર.રેડક્લિફ-બ્રાઉન |
| Answer» D. એ.આર.રેડક્લિફ-બ્રાઉન | |
| 31. |
સમાજજીવન જીવવાની પ્રસ્થાપિત રીતોને સંસ્કૃતિ તરીકે કોણ ઓળખાવે છે ? |
| A. | એડવર્ડ ટાયલર બી. |
| B. | મેલિનોવ્સ્કી |
| C. | ઇવાન્સ પ્રિચાર્ડ |
| D. | એલ્વિન |
| Answer» C. ઇવાન્સ પ્રિચાર્ડ | |
| 32. |
પ્રત્યેક આદિવાસી સમુદાયને તેની ...............સંસ્કૃતિ હોય છે. |
| A. | આગવી |
| B. | વિશિષ્ટ |
| C. | અલગ |
| D. | ઉપરોક્ત તમામ |
| Answer» D. ઉપરોક્ત તમામ | |
| 33. |
“ સંસ્કૃતિ માનવીની જૈવિક અને સામાજિક જરૂરીયાતોના સંતોષ માટેનું સાધન છે.”-એવું દર્શાવનાર વિદ્વાન કોણ ? |
| A. | મેલિનોવ્સ્કી |
| B. | એલ્વિન |
| C. | ઇવાન્સ પ્રિચાર્ડ |
| D. | એડવર્ડ ટાયલર બી. |
| Answer» A. મેલિનોવ્સ્કી | |
| 34. |
.............. આદિજાતિના લોકો લાકડાના સ્થંભ ઉપર ભવ્ય કોતરણી કરે છે,જે તેમના મૃત પૂર્વજોનું મહત્વ સૂચવે છે. |
| A. | ભીલ |
| B. | ગારો |
| C. | મારિયા |
| D. | ખાસી |
| Answer» C. મારિયા | |
| 35. |
“ સંસ્કૃતિના કોઇપણ ભાગ કે તત્વમાં આવતું પરિવર્તન એટલે સાંસ્કૃતિક પરીવર્તન.”... એવી સાંસ્કૃતિક પરિવર્તનની વ્યાખ્યા કોણે આપી ? |
| A. | પારસન્સ |
| B. | કિંગ્સલે ડેવિસ |
| C. | જહોન્સન |
| D. | મેકાઈવર અને પેજ |
| Answer» B. કિંગ્સલે ડેવિસ | |
| 36. |
(1) સાધનાત્મક અને (2) ધોરણાત્મક –એવા મુખ્ય બે શેના પાસા છે ? |
| A. | સામાજીકરણના |
| B. | દરજ્જાના |
| C. | ભૂમિકાના |
| D. | સંસ્કૃતિના |
| Answer» D. સંસ્કૃતિના | |
| 37. |
સાંસ્કૃતિક પરિવર્તનનું એક મુખ્ય પરીબળ ................. છે. |
| A. | સંપર્ક |
| B. | સમાયોજન |
| C. | સ્પર્ધા |
| D. | સહકાર |
| Answer» A. સંપર્ક | |
| 38. |
વર્તન વ્યવહારના નિયમો,જીવનસાથી મેળવવાની રીતો,જીવનનિર્વાહની રીતો,કુટુંબજીવનની રીત,પૂજાપધ્ધતિ ,સ્ત્રી-જીવન હકો,બાળઉછેરની રીતો,શાસનપદ્ધતિ,માન્યતા,મૂલ્યો,વગેરે બાબતોનો સંસ્કૃતિના ક્યા પાસામાં સમાવેશ થાય છે? |
| A. | સંસ્કૃતિના ધોરણાત્મક પાસા |
| B. | સંસ્કૃતિના મૂર્ત પાસા |
| C. | સંસ્કૃતિના સાધનાત્મક પાસા |
| D. | સંસ્કૃતિના ભૌતિક પાસા |
| Answer» A. સંસ્કૃતિના ધોરણાત્મક પાસા | |
| 39. |
આદિવાસી લોકો જયારે બીન આદિવાસી લોકોના સંપર્કમાં આવે છે અને બિન આદિવાસી સમાજની સંસ્કૃતિના કેટલાંક તત્વોને સ્વીકારી લેતા હોવાની ઘટના બને છે,જેને ........................કહેવાય છે. |
| A. | પશ્ચિમીકરણ |
| B. | ઓદ્યોગિકરણ |
| C. | પરસંસ્કૃતિકરણ |
| D. | ખાનગીકરણ |
| Answer» C. પરસંસ્કૃતિકરણ | |
| 40. |
આદિવાસી સમાજમાં સાંસ્કૃતિક પરિવર્તનોમાં ભાગ ભજવનાર પરિબળો ક્યા ? |
| A. | વાહનવ્યવહાર અને સંચારમાધ્યમો |
| B. | શિક્ષણ |
| C. | આદિવાસી વિકાસ કાર્યક્રમો |
| D. | ઉપરોક્ત તમામ |
| Answer» D. ઉપરોક્ત તમામ | |
| 41. |
આદિવાસી સમાજમાં સાંસ્કૃતિક પરિવર્તનોમાં ભાગ ભજવનાર પરિબળો ક્યા ? |
| A. | વૈશ્વીકરણ |
| B. | સ્થળાંતર |
| C. | ભારતીય બંધારણ |
| D. | ઉપરોક્ત તમામ |
| Answer» D. ઉપરોક્ત તમામ | |
| 42. |
પંચાયત ધારામાં સુધારા અનુસાર સ્થાનિક સ્વશાસનની સંસ્થાઓમાં અનામતપ્રથા અનુસાર સ્ત્રીઓ માટે બેઠકો અને હોદ્દાઓમાં કેટલી જોગવાઈ કરવામાં આવી છે ? |
| A. | એક દ્વિતીયાંશ |
| B. | એક ચતુર્થાશ |
| C. | એક તૃતીયાંશ |
| D. | એક પંચમાંશ |
| Answer» C. એક તૃતીયાંશ | |
| 43. |
સ્ત્રી-પુરુષના રાજકીય દરજ્જામાં સમાનતા સિદ્ધ કરવા માટે 1951માં કયો ધારો ઘડવામાં આવ્યો ? |
| A. | મિલકત ધારો |
| B. | હિંદુલગ્ન ધારો |
| C. | વારસા ધારો |
| D. | લોક-પ્રતિનિધિત્વ ધારો |
| Answer» D. લોક-પ્રતિનિધિત્વ ધારો | |
| 44. |
માતૃવંશી આદિવાસી સમુદાયોમાં પુરુષો કરતા સ્ત્રીનો ધાર્મિક દરજ્જો કેવો છે ? |
| A. | સમાન |
| B. | અભિન્ન |
| C. | ઊંચો |
| D. | નિમ્ન |
| Answer» C. ઊંચો | |
| 45. |
માતૃવંશી આદિવાસી સમુદાયોમાં જમીન અને મિલકતની સંચાલકીય સત્તા કોણ ધરાવે છે ? |
| A. | જાતિપંચ |
| B. | સ્ત્રી-પુરુષ બંને |
| C. | સ્ત્રી |
| D. | પુરૂષ |
| Answer» D. પુરૂષ | |
| 46. |
ભારતમાં આદિવાસી સમાજમાં કેટલા ટકાથી વધુ આદિજાતિ માતૃવંશી છે ? |
| A. | 9 |
| B. | 3 |
| C. | 20 |
| D. | 10 |
| Answer» B. 3 | |
| 47. |
વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા અનુસાર શારીરિક,માનસિક અને સામાજિક રીતે સંપૂર્ણપણે સંતોષકારક સ્થિતિને ____________ કહેવાય. |
| A. | આરોગ્ય |
| B. | રોગગ્રસ્તતા |
| C. | અપેક્ષિત આયુષ્ય |
| D. | સ્વચ્છતા |
| Answer» A. આરોગ્ય | |
| 48. |
2011ની વસ્તી ગણતરી અનુસાર,ભારતની વસ્તીમાં દર એક હજાર પુરુષઓ સ્ત્રીઓની સંખ્યા કેટલી ? |
| A. | 943 |
| B. | 933 |
| C. | 972 |
| D. | 843 |
| Answer» A. 943 | |
| 49. |
વસ્તીમાં દર એક હજાર પુરુષદીઠ સ્ત્રીઓની સંખ્યાને શું કહેવાય ? |
| A. | સ્ત્રી-પુરૂષ પ્રમાણ |
| B. | Sex-Ratio |
| C. | લિંગ-પ્રમાણ |
| D. | ઉપરોક્ત તમામ |
| Answer» D. ઉપરોક્ત તમામ | |
| 50. |
આદિવાસી સ્ત્રીઓના દરજ્જાના ખ્યાલમાં કઈ બાબતોનો સમાવેશ થાય છે ? |
| A. | હક્કો |
| B. | તકો |
| C. | સ્વાયત્તતા |
| D. | આપેલ તમામ |
| Answer» D. આપેલ તમામ | |